De laatste maanden zijn een rollercoaster aan emoties geweest voor ons, een prachtig trouwfeest voor onszelf en nog eentje voor een neef van Jeroen. Maar ook een sterfgeval langs beide kanten. Voor Jeroen zijn grootvader en bij mij de partner van mijn mama. In de grotere kringen waren ook enkele sterfgevallen en bij mijn vrienden een golf aan scheidingen. Mijn dochter kwam voor het eerst in jaren met de boodschap dat het afwezig zijn van haar biologische papa haar enorm kwetste, we starten therapie op en het haalde gesprekken naar boven over mijn kindertijd en de eenzaamheid die ik voelde bij gescheiden ouders, het gevoel nergens te behoren.
In de moderne Europese samenleving lijken eenzaamheid, verdriet en dood scherper aanwezig dan ooit tevoren. Deze universele menselijke ervaringen zijn altijd al deel van ons bestaan geweest, maar de manier waarop we ermee omgaan, is drastisch veranderd in vergelijking met oude culturen.
In deze blog werpen we een blik op de impact van het verlies van rituelen en overgangsvormen op onze hedendaagse samenleving en hoe dit van invloed kan zijn op onze emotionele welzijn en behoefte aan begeleiding.
Geniet ervan.
Wat is verdriet?
Verdriet is een emotie die vooral naar boven komt bij vervelende, nare, pijnlijke of teleurstellende gebeurtenissen. Een mooi voorbeeld daarvan is het verliezen van een dierbare door sterfte of scheiding. Je weet wel dat gevoel dat de wereld even stilstaat omdat er voor niets anders ruimte is.
Verdriet en eenzaamheid
Waar we bij verdriet het gevoel kunnen hebben dat de wereld even stilstaat, is de realiteit dat het voor de meesten rond ons blijft verder draaien. Je collega's blijven werken, je vrienden blijven plezier maken, verjaardagen komen en gaan. Daar sta jij dan, met een pijn die in alle lagen van het bestaan voelbaar is, een lawine aan emoties die niemand blijkt te begrijpen. Want we gaan nu eenmaal allemaal anders om met verdriet, het roept bij iedereen andere kern-trauma's naar de voorgrond. Als je dan ook nog eens een belangrijk persoon in je leven verliest dan is het gevoel des te sterker.
Verdriet is als een vingerafdruk: voor iedereen herkenbaar en toch zijn geen twee vingerafdrukken gelijk. De lijnen lopen telkens weer anders en vormen een uniek patroon. (Manu Keirse)
De Verandering in Rituelen
Oude culturen hadden vaak diep gewortelde rituelen en ceremonies om de verschillende stadia van het leven te markeren, van geboorte tot dood. Deze rituelen dienden niet alleen als sociale gebeurtenissen, maar ook als emotionele ankers die individuen en gemeenschappen hielpen om te gaan met verlies, verdriet en eenzaamheid. Ze boden een gevoel van betekenis, verbondenheid en troost in tijden van nood.
Moderne Europese Cultuur: Het Verlies van Rituelen
In de hedendaagse Europese cultuur zijn veel van deze traditionele rituelen en overgangsvormen vervaagd of verdwenen. We leven in een tijdperk van individualisme en secularisatie, waarin de nadruk ligt op persoonlijke keuzevrijheid en wetenschappelijke verklaringen. Hierdoor hebben we vaak de neiging om eenzaamheid, verdriet en dood te isoleren en als persoonlijke problemen te beschouwen.
De Impact van het Verlies
Het verlies van rituelen heeft invloed op ons vermogen om te rouwen en om te gaan met emotionele pijn. We missen de collectieve steun en betekenis die rituelen kunnen bieden. Eenzaamheid kan verergeren wanneer we ons geïsoleerd voelen in onze verdrietige momenten. Het verdriet kan verzwaard worden wanneer we niet de mogelijkheid hebben om het te delen en te verwerken binnen een gemeenschap. De dood kan angstiger lijken wanneer we niet worden begeleid door symbolische handelingen die ons helpen om de betekenis ervan te begrijpen.
Coaching en moderne religies als Steun in Tijden van Verlies
In deze context kan coaching een waardevolle rol spelen. Coaches kunnen dienen als gidsen voor mensen die worstelen met eenzaamheid, verdriet en rouw. Ze kunnen helpen om betekenis te vinden in moeilijke tijden en een veilige ruimte bieden voor het delen van emoties. Hoewel we misschien geen oude rituelen hebben, kunnen coaches samen met hun cliënten nieuwe rituelen en overgangsvormen creëren die betekenis en steun bieden in een tijd van verlies. Ook modern sjamanisme, oude en nieuwe vormen van religie, spiritualiteit en nog zoveel meer vind meer en meer toch een plaats in onze samenleving. Het is de kunst om te durven stappen uit het gevoel dat anderen IETS over je zouden denken en te kiezen voor wat jou en/of je omgeving op dat moment helpt. Zo hebben wij, tot grote angst van onze families, gekozen voor een 'sjamanistisch geïnspireerd' huwelijk, was er een volle maan ceremonie, ... Waarom: omdat wij dat moment graag extra in de verf willen zetten, het markeren in ons leven, extra betekenis geven. En weet je, die angsten van de families zijn omgezet in een bewondering, iedereen heeft genoten, op onze manier.
Bronnen
Vingerafdruk van verdriet - Manu Keirse
Comments